Konu Başlıkları:
- Kalp Damar Hastalıkları Nedir?
- Kalp Damar Hastalıklarında Risk Faktörleri
- Kalp Damar Hastalıklarında Şikayetler
- Kalp Damar Hastalıklarından Korunma
- Kalp Damar Hastalıklarında Tedavi
Kalp damar hastalıklarında görülen şikayetler
Kalp damar hastalıklarında görülen şikayet ve klinik bulgular şunlardır:
- Göğüs ağrısı (angina pectoris)
- Miyokart infarktüsü (kalp krizi)
- Ritim bozuklukları (aritmiler)
- Kalp yetmezliği
- Ani ölüm
- Bazen de kalp damar hastalığı önemli derecede kalbin beslenmesini bozduğu halde hiç şikayet olmayabilir (sessiz iskemi)
Kalbe bağlı göğüs ağrısı (angina pectoris)
Koroner damarlar önemli ölçüde daraldığında göğüs ağrısı oluşur (angina pectoris=göğüste sıkışma hissi). Nadiren koroner damar hastalığı olmaksızın aort kapak hastalıklarında da olabilir. Bu ağrı, çoğunlukla yorulmayla, sinirlenmekle veya soğukla gelen, göğüs ön tarafında, sol kola, boyuna ve çeneye yayılabilen, 10-15 dakika süren, istirahat ile veya koroner damarları genişleten ilaç almakla geçen, sıkıştırıcı, baskı yapar tarzda bir ağrıdır (kararlı angina veya stabil -stable- angina).
Ancak bazı durumlarda darlık yerinde dinamik değişiklikler olabilir ve bu durumlarda, ağrı istirahatte de gelebilir, daha uzun sürebilir ve istirahate veya ilaca kolay cevap vermeyebilir (kararsız angina veya unstabil -unstable- angina). Bu tür angina kolaylıkla infarktüse yol açabildiğinden daha tehlikelidir.
Kalbe bağlı göğüs ağrısının (angina) hissedildiği vücut bölgeleri
Damardaki darlığın ilerleyip tam tıkanıklığa yol açması halinde, kalbin o damar tarafından beslenen bölgesinin hücreleri çalışamaz hale gelir. Damarın tıkalı kalma süresinin 6 saati geçmesi halinde, o bölgenin hücreleri canlılığını koruyamaz ve geriye dönüşsüz olarak harap olur (nekroz). Böylece kalbin o bölgesi kasılma görevini yapamaz, ritim bozuklukları oluşabilir ve ölüme kadar gidebilen ciddi problemler oluşabilir. Buna kalp krizi (miyokart infarktüsü) diyoruz.
İnfarktüste, yeri ve yayılımı anginaya benzeyen, ancak ondan çok daha şiddetli (ölüm korkusunun eşlik ettiği) ve uzun süren göğüs ağrısı olur. Kalp krizi tanısında, şikayetlerden başka kalp elektrosu (EKG) ve kan testlerinden de yararlanılır.
Miyokart infarktüsünde ilk 6 saat içinde damar tıkanıklığının balon veya pıhtı eritici ilaçlarla açılması halinde kalp kası harabiyetinin önlenmesi mümkün olabilir, onun için erken tanı çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki, kalp krizinden olan ölümlerin %50’si 1 saat içinde olmaktadır. Bu ölümlerin çok büyük bir kısmı, hastanede kolaylıkla tedavi edilebilecek olan, ritim bozukluklarından kaynaklanır. Bundan dolayı, benzer ağrısı olan hastalar, özellikle de kalp hastası olduğu biliniyorsa, en kısa zamanda bir sağlık merkezine başvurulmalıdır. Ancak tıpta her zaman alışılageldik kurallar geçerli olmayabiliyor. Bazen, özellikle yaşlılarda ve şeker hastalığı (diyabet) olanlarda damarlarında ciddi darlıklar veya tıkanma olduğu halde, angina veya infarktüse bağlı ağrı hiç olmayabilir. Böyle hastalar sessiz infarktüs geçirebilir. Yine bazı hastalarda göğüs ağrısı yerine, hazımsızlık, karın ağrısı, nefes darlığı, sırt ağrısı, kol ağrısı, çene ağrısı ve hatta diş ağrısı gibi şikayetler olabilir.