SIK SORULAN SORULAR |
 |
Çarpıntım var, ne yapmalıyım?
Oldukça sık sorulan bir soru var: “çarpıntım var, ne yapmalıyım?”, “çarpıntılardan dolayı çok korkuyorum”, “kalbim durur mu?”, “ilaç alıyorum, tam geçmedi”, “hayatım zindan oldu” vb.
Onun için bu çarpıntı konusunu biraz inceleyelim:
Normalde insan kalbi ortalama dakikada 60-70 defa atar. Bu atımlar istirahatte hissedilmez ve duyulmaz. Atımların hissedilmesine çarpıntı diyoruz. Peki ne zaman atımlar hissedilir?
- Kalp yavaş çalıştığında (bradikardi),
- Kalp hızlı çalıştığında (takikardi),
- Kalp ritmi düzensiz olduğunda (aritmi): ritim düzensizliği atrial fibrilasyonda olduğu gibi tamamen düzensiz olabildiği gibi atrium veya ventriküllere ait erken atımlar (ekstrasistol, prematür atım, APS, VPS vb) şeklinde olabilir.
- Hipertansiyon olduğunda,
- Alkol alındığında,
- Panik bozuklukta
Çarpıntı olan hastada ne yapılır?
Öncelikle çarpıntı olarak algılanan olayın ne olduğu araştırılır. Kalbin yavaş veya hızlı çalışması söz konusu ise bunun altında yatan nedenler araştırılır.
Aritmi varsa ne yapılır?
Bunun da kendi içinde ayrımı yapılır. Muayene sırasında çarpıntı yoksa ve zaman zaman oluyorsa o zaman çarpıntı sırasında EKG alınması istenir (böylece hangi tip olduğu anlaşılabilir). EKG alınmasına fırsat kalmadan çarpıntı geçiyorsa o zaman uzun süreli kayıtlar alınır (Holter, event recorder gibi).
Aritminin tipi bulunduktan sonra nedeni araştırılır: Bahsettiğim aritmiler belli bir kalp veya kalp dışı hastalığın bulgusu olarak ortaya çıkabileceği gibi tamamen normal kalplerde ve normal, sağlıklı kişilerde de ortaya çıkabilir. Bunun ayrımını doktorunuz yapacaktır. Altta bir hastalık yatıyorsa buna yönelik tedavi verilecektir.
En sık görülen aritmi ventriküllere ait erken atımlar (ekstrasistol)’dır (VPS, VPE, VES olarak da kısaltılabilir). Bazı insanlar ekstrasistolleri hissetmez. Eğer altta yatan bir şey yoksa, sayısı azsa ve hasta hissetmiyorsa VPS’ler için hiç bir şey yapmaya ve ilaç vermeye gerek yoktur.
Eğer hasta hissediyorsa o zaman iş karışır. Bir hastalığın göstergesi olmasa bile ekstrasistoller hastada panik oluşturur. Aslı yokken ölüm korkusu hissetmesine, kalbinin durmasından korkmasına yol açar. İşte bu durumlarda yani “hasta hissediyor ve bundan rahatsız oluyor” diye ilaç verilerek ekstrasistoller azaltılmaya veya ortadan kaldırılmaya çalışılır. Çoğunlukla kullanılan ilaçlar beta bloker grubu ilaçlardır (Beloc, Lopresor, Concor, Prent, Tensinor vs). İlaçlar aritmiyi bazen tamamen geçirdiği gibi bazen de tam geçirmez azaltır.
Ekstrasistollerin süresi
İlginç olarak altta organik bir neden olmadığı durumlarda, ekstrasistollerin ne zaman oluşacağı, ne kadar süreceği belli değildir. Bazen her gün günlerce, haftalarca devam eder, günün birince geçer ve yıllarca bir daha olmaz. Veya ileride tekrar çıkar.
Peki ne yapalım?
Bir kere çarpıntı varsa doktora gidelim. Araştırılsın ne ne tip olduğu anlaşılsın. Eğer altında bir şey yatmıyorsa ekstrasistoller için endişe etmenize gerek yok. Ne istiyorsanız yapın ama lütfen panik olmayın ve doktor doktor dolaşmayın. Sizi rahatsız ediyorsa doktorunuzun önerileri doğrultusunda ilaç kullanabilirsiniz.