SIK SORULAN SORULAR |
 |
Yabancı cisim ile boğulmalar
Yabancı cisimlerle boğulmalar sıklıkla yemek sırasında olur, o sırada ağızda olan yiyecek, kemik vb gibi maddeler solunumla soluk borusuna kaçar. Cisim, soluk borusunu kısmi veya tam olarak tıkar. Tam tıkanmalarda müdahale ile yabancı cisim çıkarılmazsa ölüm kaçınılmazdır.
Yabancı cisim boğulmalarında hayat kurtaran manevra: Heimlich Manevrası
Dr. Henry Jay Heimlich tarafından 1974 yılında tarif edilmiştir. Solunum yolunun yabancı cisim tarafında tıkanması sonucu oluşan boğulma durumlarında kullanılan ve hayat kurtaran bir manevradır. Yabancı cisim ile olan boğulmalar erişkinlerde kalp krizi ile karıştırılabilir. Hastanın klinik tablosu, yemek sırasında birden bir şey söyleyemeden, yere yığıldıkları ve öldükleri için, eski yıllarda kalp krizinden kaybedildikleri sanılmış ve yanlış olarak “café coronary” olarak adlandırılmıştır.
Hastadaki belirtiler;
- Olay çoğunlukla yemek sırasında olur,
- Hasta konuşamaz, bağıramaz (kısmen tıkanma varsa öksürmeye çalışır ve tiz bir ses çıkarır)
- Yüzü oksijensizlikten morarır,
- Çaresizlik içinde boğazını tutar,
- Kısa bir süre sonra bilinci kaybolarak yere yığılır. Tam tıkanmada 3-4 dakika içinde cisim çıkarılmazsa ölüm meydana gelir.
Boğazına yabancı cisim kaçan hastanın tipik hareketi
Bu durumda yabancı cisim hastanın ağzından el ile çıkarılamayacak kadar aşağı inmiş ise Heimlich Manevrası yapılır. Hastanın bilinci henüz kaybolmamışsa, kurtarıcı (hastaya manevrayı yapacak olan kişi) hastanın arkasına geçer ve ellerini hastanın göbek ile kaburgalar arasındaki kısmına kenetler. Daha sonra ani bir hareketle, yumruğu ile karnına doğru basınç uygulayarak hastanın ayakları yerden kesilinceye kadar kaldırır. Bu işlem, solunum yolunu tıkayan cismin ağızdan atılmasına kadar devam eder. Burada amaç karına yapılan basınç artışının akciğerleri sıkıştırması ve tıkayan cismin basınçla dışarı atılmasının sağlanmasıdır (Bunu şişedeki basıncı artan gazoz veya maden suyunun kapağını fırlatmasına benzetebiliriz).
Heimlich Manevrasının yapılışı
Şuursuz durumda olup yerde yatan hastalarda ise manevra hasta sırt üstü yerde yatarken yapılabilir:
Hasta şuursuz ise manevra yerde yapılabilir
Kendi kendine yapma
Hasta yalnızsa Heimlich manevrasını kendi kendine de yapabilir: bunun için ellerine yine yumruk yaparak göbek ile kaburgalar arasındaki kısma yerleştirir ve sert bir köşeye (sandalyenin ve mutfak tezgahının kenarı gibi) yumruğunu dayayarak, yumruğunu içe ve yukarı doğru itecek şekilde kendini bastırır.
Kendi kendine Heimlich manevrasını yapma
(Elizabeth Taylor, Ronald Reagan, Cher, New York Eski Belediye Başkanı Ed Koch, Goldie Hawn, Walter Matthau, Carrie Fisher, Dick Vitale, Jack Lemmon gibi meşhurların Heimlich Manevrası sayesinde ölümden döndüklerini biliyor musunuz?)