Sıcak havalarda gelişen hastalıklar? Kalp hastaları nasıl etkilenir?

Konu Başlıkları:

1. Sıcak havalarda gelişen hastalıklar? Kimler risk altında?
2. Sıcak hava ve kalp hastalıkları

Sıcak havanın tehlikeleri nelerdir?

Hayatta kalabilmemiz için vücudumuzun belli bir sıcaklığa gereksinimi vardır. O da 36.6 derece santigrattır (^oC) (bakınız: vücut ısısı). Vücudumuzun normal çalışması için ısının bu noktada sabit kalması gerekir. Bu amaca yönelik olarak dış ortamın sıcaklığına göre vücudumuz bir takım mekanizmaları devreye sokarak (terleme ve kan damarlarının genişlemesi gibi) vücut sıcaklığının sabit kalmasını sağlar. Terleme ve terin buharlaşması ile vücuttan ısı uzaklaştırılır. Cilt altı kan damarlarının genişlemesi de deride kan dolaşımının artması ve vücut ısısının uzaklaştırılması sağlanır. Bu da kan basıncını düşürür ve nabız sayısını artırır (soğukta tam tersi olur: içimizi ısıtmak ve ısı kaybını azalmak için yüzeydeki kan damarları daralır, onun için uç kısımlar üşür).

Burada önemli bir konu var. O da dış ortam sıcaklığı ile hissedilen sıcaklık arasındaki farktır. Bizim için önemli olan “hissedilen sıcaklık” tır. Hissedilen sıcaklık, termometrenin ölçtüğü gerçek fiziksel hava sıcaklığından farklı olarak, insan vücudunun hissettiği, algıladığı sıcaklıktır. Bu da esas olarak dış ortam sıcaklığı ve dış ortam neminden etkilenir.

Görüldüğü gibi dış ortam sıcaklığı sabit kalsa bile nem oranı arttıkça hissedilen sıcaklık (renklerle gösterilen) giderek artıyor

Dış ortam nem oranı ne kadar yüksekse hissedilen sıcaklık da o kadar artar. Bunun nedeni; yüksek nem oranlarında terlemenin fazla işe yaramamasıdır (yüksek nemden dolayı buharlaşma az olacağı için). Örnek olarak verecek olursak; dış ortam sıcaklığının 30 ^oC, nemin ise %25 olduğu yerde ise hissedilen sıcaklık 28 ^oC iken, aynı dış ortam sıcaklığında nem oranı %85 iken hissedilen sıcaklık 39 ^oC olur  (ayrıntılı bilgi için: Meteoroloji Genel Müdürlüğü – Hissedilen sıcaklık)

Dolayısı ile yüksek nem içeren deniz kıyılarında sıcak havalarda çok daha dikkatli olmak gerekir.

Hissedilen sıcaklık derecesi ve  maruz kalma sürelerine göre farklı tablolar ortaya çıkar:

• Güneş yanığı,
• Isı bitkinliği,
• Isı krampları,
• Güneş çarpması.

Ben, kalp ve damar hastaları için önemli olması yönünden güneş yanığı dışındakilerden söz edeceğim.

1. Isı bitkinliği

Yüksek ısının yol açtığı hafif derecede rahatsızlık halidir. Terleme ile fazla miktarda su, tuz kaybına bağlıdır. Yaşlı insanlarda ve yüksek tansiyonlu hastalarda daha önem kazanır.

Şikayetler ve Bulgular:

• • Aşırı terleme
  • Kas krampları
  • Baş ağrısı
  • İleri halsizlik
  • Baş dönmesi

Tedavi:

• • Hasta, güneşten uzaklaştırılmalı, klimalı veya serin ortama götürülmeli
  • Soğuk suyla duş,
  • İstirahat (şikayetler kayboluncaya kadar istirahat edilmeli; hareket şikayetleri artırır, durumu ağırlaştırır.)
  • Bol sıvı, en iyisi soğuk ama çok soğuk olmayan su, yudum yudum (mide krampını engellemek için) fakat yeterli miktarda içilmeli. Sıvı kaybına neden olabilecekleri için alkol, kafein ve şekerli  içeceklerden kaçınılmalı.
  • Şikayet ve bulgular 1 saatten fazla devam eder veya artarsa tıbbi yardım istenilmeli.

2. Sıcak krampları

Kas krampları aşırı sıcağa maruz kalanlarda ileri derecede tuz kaybına bağlı olarak gelişir. Özellikle kollar, bacaklar ve karında görülür. Daha çok yüksek sıcaklıklarda ağır iş veya egzersiz yapanlarda görülür. Beraberinde bitkinlik, aşırı terlemede bulunur.

Tedavi yukarıdaki gibidir.

3. Sıcak çarpması

Ciddi bir durumdur. Vücudun sıcaklığını sabit tutma yeteneği kaybolmuştur. Vücut ısısı 41 ^oC veya daha fazladır. Acil tedavi uygulanmazsa ölüm veya kalıcı hasar oluşur.

Şikayetler ve Bulgular:

• • 39 ^oC üstünde ateş
  • Kırmızı, sıcak ve kuru cilt
  • Zonklayıcı baş ağrısı
  • Hızlı nabız
  • Bulantı
  • Baş dönmesi
  • Şuur bozukluğu

Tedavi:

Sıcak çarpması potansiyel olarak ölümcüldür. Böyle durumda olan bir hastayı süratle güneş veya ısı kaynağından uzaklaştırırken bir taraftan da tıbbi yardım çağrılmalıdır. Mümkün olan en kısa sürede, vücut soğutma teknikleri ile hastanın vücut ısısı düşürülmelidir:

Sıcak çarpması ciddi bir durumdur. Vücudun sıcaklığını sabit tutma yeteneği kaybolmuştur. Vücut ısısı 41 ^oC veya daha fazladır. Acil tedavi uygulanmazsa ölüm veya kalıcı hasar oluşur.

Hasta soğuk ortama alınmalı ve soğutulmalıdır. Klimalı ortam yoksa gölge yere alınmalı, soğuk suyla duş yaptırılmalı (bilinç bulanık olabileceği için asla tek başına bırakılmamalı), duş olanağı yoksa elbiseleri çıkarılmalı vücuduna soğuk su veya buz konmalı veya bahçe hortumuyla soğuk su ile yıkanmalı. (Bulunulan ortamda nem düşük ise hastaya ıslak ince bir örtü örtülüp vantilatör ile de soğutulabilir ama bu yöntem yüksek nemli ortamlarda işe yapamaz aksine zararlı bile olabilir)

Sıcaktan etkilenme riskini artıran faktörler:

• Havanın her zaman sıcak olmadığı yerlerde yaşayanlar (bu insanlar sıcak havaya daha tahammülsüzdür),
• Yaş (yaşlılar ve 4 yaşa kadar çocuklar daha duyarlı),
• Kalp yetmezliği,
• Şişmanlar (obezler),
• Akıl sağlığı bozuk olanlar,
• Güneşe veya sıcaklığa duyarlığı artıran ilaç alanlar,
• Hipertansiyonda kullanılan ilaçlar
• Ateşi olanlar, güneş yanığı olanlar, sıvı kaybı olanlar, alkol almış olanlar.

Sıcak hava ve kalp hastalıkları »