Toplardamar (ven) hastalıkları

Konu Başlıkları:

1. Toplardamar Hastalıkları: Toplu Bakış
2. Varisler (Variköz venler)
3. Kronik venöz yetmezlik
4. Tromboflebit

Toplardamar (ven) Hastalıkları

“Periferik (periferik: kalpten uzak, çevresel) arter hastalığı”; periferik arterlerlerle (atardamarlar) ilgili problemleri ifade ederken, periferik venlere ait (venöz) bozukluk terimi, kol ve bacaklardaki oksijenden fakir kanı kalbe doğru taşıyan periferik  venlerdeki yetersizlik veya hasarlar için kullanılır. Periferik venlerden kastedilen, ayaklar, bacaklar, alt karın, kollar, boyun ve başta bulunan venlerdir. Ancak pratikte çok büyük oranda periferik ven hastalıkları, bacaklarda görülürler.

Periferik venöz bozukluklar denince aşağıdakiler anlaşılır:

1. Varisler (variköz venler)
2. Kronik venöz yetmezlik
3. Tromboflebit

Venlerin anatomisi

Konulara girmeden önce venlerin anatomisinden bahsetmek uygun olacaktır:

Organlarımıza kan, atardamarlar ile götürülür. Kanın içindeki oksijen ve besin maddeleri, çeşitli dokular ve organlar tarafından kullanıldıktan sonra kanın kalbe geri dönüşü venler (toplardamarlar) tarafından sağlanır. Kanın atardamarlar içindeki hareketi kalbin pompalama basıncı (normalde 120 mmHg) ile sağlanır ve bu sayede kan, en uç bölgelere kadar problemsiz gider (bu arada zürafanın kalbinin gücünü düşünün!).

Dokularda kullanılan kanın basıncı ciddi şekilde düşer ve kanın kalbe geri dönüşü oldukça düşük bir kan basıncıyla olur. Kan geri dönerken en büyük sıkıntıyı bacaklarda çeker. Çünkü ayakta duran bir insanda kan, yerçekimine karşı hareket ederek kalbe doğru yol almak zorundadır. Kalbe geri dönerken kanın geri kaçmasını önlemek için venlerde tek yönlü kapaklar bulunur. İşte bu kapakların hasar görmesi problemlere neden olur.

Normal venlerde kapaklar kanın tek yönlü (kalbe doğru) hareketini sağlarlar. Kan geri gelmek isterse kapaklar kapanarak buna engel olur.

Oysa variköz venlerde (varis) uzama ve genişlemeden dolayı kapaklar görevini yerine getiremez ve kan geri kaçarak bacağın alt taraflarında birikir ve şişlikler ortaya çıkar.

Ayrıca bacak kasları yürüme sırasındaki kasılmalarıyla venleri de periyodik sıkıştırarak kanın geri dönüşüne yardımcı olur. Onun için ayakta hareketsiz durma venlerin işini oldukça artırır. Oysa tam aksine, yürümek venlere yardımcı olmaktadır. Bundan dolayı mesleği gereği ayakta hareketsiz uzun süreler bekleyen insanlarda (polis, öğretmen kasap vb.) ven hastalıkları sık görülür.

Burada bacaktaki toplardamarları görüyoruz. Parmak uçlarından itibaren küçük venler birleşerek büyür ve kasıkta iliak ven olarak karın içi venleriyle birleşir (Bu arada, koroner bypass işlemlerinde bypass amacıyla bacaktan çıkarılan damar, safen vendir).

Varisler (variköz venler) »