SIK SORULAN SORULAR |
 |
Ürik asit yüksekliği (hiperürisemi)
Ürik asit yüksekliği (hiperürisemi) kanda ürik asit yüksekliği demektir ve 40 yaş üstü kişilerde %10-15 civarında bulunur. Ürik asit düzeyine kanda bakılır ve normalde üst sınırı, erkeklerde 7-8 mg/dl, kadınlarda ise 6 mg/dl’dir. Yapımında fazlalık ve atılmasında azalma olduğu durumlarda kan düzeyi artar. Yükseklik yapısal olabileceği gibi bazı faktörlerin sonucu olarak da kan düzeyi artar:
- Şeker hastalığı
- Obezite
- İdrar söktürücü ilaçlar
- Alkol alımı
- İleri dönem kalp yetmezliği
- Ürik asit atımını azaltan böbrek hastalıkları
- Bazı kan hastalıkları
Hastaların %75’inde şikayet olmaz. %25’inde ise çeşitli problemler görülür:
- Gut hastalığı: bazı eklemlerde ağrı, duyarlılık, kızarıklık, şişlik ve ısı artışı ile ani olarak gelişen, şiddetli ataklarla seyreden bir hastalıktır. Genellikle her seferinde bir eklemi etkiler. En çok ayak başparmak eklemi etkilenir. Diz, dirsek ve el bileği gibi diğer eklemler de etkilenebilir. Ataklar çok hızlı olarak gelişir ve ilk atak genellikle gece olur. Tüm romatizma türleri içinde en ağrılı olanıdır.
- Eklem iltihabı (artrit)
- Böbrek taşları
- Böbrek hastalığı
- Kemiklerde ürik ait depolanmaları
Ürik asit yüksekliği ile hipertansiyon, kalp damar hastalığı, kronik böbrek hastalığı ve insülin direnci sıklıkla birlikte görüldüğü halde, aralarındaki ilişki tam anlaşılamamıştır. Yapılan çalışmalarda, hiperüriseminin kalp damarlarının iç yüzeyini kaplayan endotel adı verilen hücreleri olumsuz etkileyerek ateroskleroz denilen damar hastalığının gelişmesine yol açtığı saptanmıştır.
Ürik asit yüksekliğinde diyet önemlidir. Diyet ile ürik asit düzeyini %25 civarında düşürmek mümkündür. Ürik asit yüksekliği tedavisi çok önemli ve gerekli ise verilen ilaçlarla birlikte diyete de çok dikkat etmek önem kazanır:
Aşağıdaki besinler ürik asitten zengin olduğu için uzak durulmalıdır
- Sakatat (ciğer, yürek, dalak, böbrek, işkembe vb)
- Küçük balıklar (hamsi, sardalya, vb)
- Midye, karides, havyar, istiridye
- Et suları: Bundan özellikle kaçınmak gerekir. Ürik asit suda erir ve bol miktarda et suyuna geçer
- Nohut, mercimek, fasulye, gibi baklagiller
- Maya ve maya içeren besinler
Büyük balık, kırmızı et, kümes hayvanları da yukarıda sayılanlar kadar yüksek olmasa da ürik asitten zengindirler. Bunları haftada 1 defadan fazla yemeyin.
Düşük miktar ürik asit içerenler (bunları rahat yiyebilirsiniz)
Ekmek, beyaz undan yapılmış mamuller (aslında sağlık için tam kabuklu tahıldan yapılmış olan ekmekler -esmer ekmek- daha sağlıklıdır, ancak ürik asit yüksek ise bundan kaçınmak gerekir. Özellikle kilo problemi olanlar beyaz undan yapılmış mamullerden kaçınmalıdır)
- Sebzeler (kuşkonmaz, karnabahar, mantar, yulaf ezmesi, ıspanak dışında)
- Peynir, mısır, mısır ekmeği
- Yumurta
- Meyve suları ve meyveler
- Dondurma (kolesterolü yüksek olan ve kilo problemi olanlar kaçınmalı)
- Süt
- Makarna
- Kuruyemiş
- Çay
- Beyaz pirinç
İlaç tedavisi; ancak gut, böbrek taşı gelişmesi ve bazı özel durumlarda yapılır. Şikayeti olmayan kişilerdeki ürik asit yüksekliği için ilaç tedavisine çoğunlukla gerek yoktur. Ancak, erkeklerde 13 mg/dl, kadınlarda ise 10 mg/dl üstündeki değerlerde böbrek hastalığı gelişme riski yüksek olabileceği için ilaç tedavisi düşünülebilir ama bunun için doktora danışılmalıdır.