Kalp Krizi Tanımı ve Nedenleri

Konu Başlıkları:

Kalp krizi (damar tıkanıklığı) nedir?

Kalp krizinin diğer adları: akut miyokard infarktüsü, miyokard enfarktüsü, AMİ, Mİ

Tanım

Kalp krizi (miyokard enfarktüsü) kalp kasının bir bölümünün o bölgeye yetersiz kan akışından dolayı (çoğunlukla kalp damarının tam tıkanıklığı sonucu) ölmesi (kalıcı hasara uğraması) sonucu meydana gelir.

Nedenler ve Risk Faktörleri

Kalp krizlerinin çoğu koroner arterlerde (kalp kasına kan ve oksijen taşıyan atardamarlar) oluşan pıhtılar (trombüs) sebebiyle meydana gelir. Pıhtılar genelde ateroskleroz sonucu meydana gelen değişiklikler yüzünden daralmış koroner arterlerde oluşur. Arter duvarının içindeki aterosklerotik plak bazen çatlar ve bu da pıhtı oluşumunu tetikler.

Burada bir kalp atardamar (koroner arter) kesitini görüyoruz. Damardaki ateroskleroz zaman içinde ilerler (A ve B), önemli darlık oluşturur (C), ve sonunda damar bir pıhtı ile tıkanarak (D) miyokard infarktüsüne yol açar.

Koroner arterlerdeki pıhtılar kalp kasına kan ve oksijen akışını engeller, bu da o bölgedeki kalp hücrelerinin ölümüne sebep olur (nekroz). Hasar gören kalp kası kasılma yeteneğini kaybeder ve kalbin geri kalan kısmı hasar gören bu bölümün işini de yapmak zorunda kalır. Hasar gören kısım önemli bir miktarda ise (örneğin sol karıncığın -ventrikülün- %40’ından fazla ise) yaşam mümkün olmaz.

Bir koroner arterin tıkanmasıyla oluşan kalp krizinde o damarın beslediği kalp bölgesi, geri dönüşsüz olarak canlılığını kaybeder.

Kalp krizi tüm dünyada ölüme yol açan 1 numaralı sağlık problemidir (bakınız).

Koroner arter hastalıklarının ve kalp krizinin risk faktörleri genel olarak kalp damar hastalıkları risk faktörlerinin aynısıdır.

Belirtilen risk faktörlerinin çoğu fazla kiloyla ilgilidir. Dar olan bir damarın üzerinde pıhtı oluşumunu her hangi bir neden başlatabilir. Bazen ani ve bunaltıcı stres buna neden olabilir.

Son birkaç senede, koroner arter hastalığı için, artmış homosistein, C-reaktif protein ve fibrinojen seviyeleri gibi yeni risk faktörleri saptanmıştır. Ancak bu yeni risk faktörlerinin pratik değeri üzerine çalışmalar hala devam etmektedir ve halen homosistein seviyesinin folik asit ile düşürülmesinin olumlu etkileri olduğuna ait kesin kanıtlar yoktur.

Her 5 ölümün biri kalp krizinden dolayı gerçekleşmektedir. Kalp krizi yetişkinlerdeki ani ölümün başlıca nedenlerinden biridir.

Kalp krizini tetikleyen faktörler

Biliyoruz ki bir takım risk faktörlerinin varlığında kalp damar hastalıklarına yakalanma riski ve bunun sonucu olarak da kalp krizi geçirme riski artmaktadır. Peki, kalp damarlarında darlıklar bulunan ve kalp krizi geçirme riski yüksek olan hastalarda kalp krizini tetikleyen faktörler nedir?

Yapılan çalışmalarda, bir takım faktörlerin kalp krizlerini tetiklediği bulunmuştur. Bunlar:

aşırı fiziksel yorgunluk
öfke, kızgınlık
negatif kişilik yapısı
alkol
kahve
trafik
hava kirliliği
ağır yemek
kokain
seksüel aktivite
geçim sıkıntıları

Yalnız burada olası önemli bir yanlış anlamayı kaldırmam gerekir: Bu faktörler damar hastalığı olan hastalarda bardağı taşıran (kalp krizine yol açan) faktörler. Dolayısıyla bardağın önceden dolu olması gerekiyor. Biraz daha açmam gerekirse, örneğin bir öfke nöbeti veya aşırı heyecanlanma, kalp damar hastalığına yol açan bir risk faktörü olmamasına rağmen, tıkanmaya aday bir damarı olan bir kalp damar hastasında, damarın tıkanmasına yol açıp kalp krizi oluşturabiliyor.