Akciğer ödeminin tanı ve tedavisi?

Konu Başlıkları:

1. Akciğerin anatomisi
2. Akciğer ödemi nedir? Belirti ve bulguları nelerdir?
3. Akciğer ödeminin nedenleri
4. Akciğer ödeminin tanı ve tedavisi

Akciğer ödeminin tanısı

Akciğer ödeminin tanısında, şikayet ve muayene bulguları oldukça önemlidir. Akciğer röntgen filminin bulguları tanıda çok yardımcı olur. İlk müdahaleye (bazı ilaçlar, oksijen) bu verilere göre hemen başlanır.

Akciğer ödeminin tanısında akciğer röntgen filmleri (akciğer grafisi) oldukça yararlıdır. Sağ tarafta akciğer ödemli bir hastanın akciğer grafisini görüyoruz. Akciğerde biriken sıvılar, orta kısımdaki kalp gölgesinin iki tarafında beyaz lekeler halinde görünüyor. Kıyaslama için sol tarafta da normal bir akciğer grafisi var.

Durum biraz düzeldiği zaman nedeni araştırmaya yönelik tetkikler yapılır:

• Elektrokardiyografi (EKG)
• Ekokardiyografi
• Kardiyak kateterizasyon: Nadiren bu yönteme başvurulursa da, diğer testler eğer akciğer ödem nedenini ortaya koymaz ise doktor akciğer kapiller basıncını ölçmek isteyebilir. Bu test sırasında küçük, ucunda balon bulunan bir kateter, kol veya kasık toplardamarından (ven) girilerek bir akciğer arterine yerleştirilir. Böylece kapiller basınç ölçülebilir. Kalbe bağlı akciğer ödeminde bu basınç değeri yüksektir.

Akciğer ödeminin tedavisi

• Oksijen: Her türdeki akciğer ödem tedavisinde uygulanan ilk tedavidir. Genellikle oksijen bir nazal kanül (her bir burun deliğine oksijen veren plastik bir tüp ile) veya maske ile verilir. Bazen solunumun bir makine ile desteklenmesi gerekli olabilir.
• Furosemid (lasix, desal): İdrar söktürücüdür. Kalbe bağlı akciğer ödemi vakalarında vücuttaki aşırı sıvıyı dışarı atar.
• Morfin: Bu narkotik, yıllarca akciğer ödemi tedavisinin başlıca dayanağını oluşturmuştur, nefes darlığını ve eşlik eden sıkıntıyı azaltmak için kullanılabilir.
• Kalbin yükünü azaltan ilaçlar: Bunlar, uç damarları genişleten ve sol ventrikül üzerindeki basınç yükünü azaltan ilaçlardır.
• Kan basıncını ayarlayan ilaçlar: Akciğer ödemi yüksek kan basıncından oluşmuşsa, kontrol altına almak için ilaçlar verilecektir. Diğer taraftan eğer kan basıncı çok düşük ise, yükseltmeye yönelik ilaçların verilmesi gerekebilir.

Yüksek irtifa akciğer ödeminin (HAPE) tedavisi

Eğer yüksek irtifalara tırmanıyor veya seyahat ediyor iseniz ve HAPE’ye ait hafif belirtileriniz var ise bin iki bin metre kadar aşağıya inmek şikayetleriniz rahatlatacaktır. Oksijen de yararlıdır. Eğer şikayet ve belirtiler ciddi ise, inişte yardım gerekebilir. Bu durumda helikopter çoğu ciddi vakalar için gerekli olabilir.

Yüksek irtifa akciğer ödeminden (HAPE) Korunma

Akciğer ödemini önlemek zor olabilir. Ancak şu önlemler riski azaltmaya yardımcı olabilir:

• Kalp damar hastalıklarını önleme: Bakınız: Kalp damar hastalıklarında risk faktörleri-korunma
• Tuz kısıtlanması: Eğer kalp hastalığınız var ise tuz alımının kısıtlanması özellikle önemlidir. Bozuk sol ventrikül fonksiyonuna sahip bazı insanlarda aşırı tuz (tuzlu tek bir yemek veya bir poşet cips bile yeterli olabilir) kalp yetmezliğini tetiklemek için yeterli olabilir. Eğer tuzu kesmekte zorlanıyorsanız, doktorunuzun kontrolü altında kısıtlı miktarda diyet tuzu kullanılabilir.

Eğer yüksek irtifaya çıkacak veya seyahat edecekseniz kendinizi bu iklime yavaşça alıştırınız. Çoğu uzman, eğer 2500 metreye ulaştıysanız bir günde 300-600 metreden daha fazla tırmanmayı önermemektedir. Bol su içmek de önemlidir. Daha yükseğe çıktıkça daha hızlı nefes alınır, bunun anlamı nefes ile akciğerlerden daha çok su kaybedilir. Son olarak fiziksel olarak kondisyonda olmak HAPE’yi mutlaka önlemez.

Kalp hastaları, akciğer ödeminden iyileşmeyi hızlandıracak ve tekrarı önleyecek neler yapabilir?

Kalp hastaları için aşağıdaki öneriler, kalp kaynaklı akciğer ödeminden iyileşmeyi hızlandıracak ve bir tekrarı önleyecektir:

• Bir gecede en az 7 saat uyuyun. Eğer yorgun hissediyorsanız gündüzleri hafif bir uyku, kestirme yapınız. Tıbbi önerileri dinleyiniz. Doktorunuzun diyet ve egzersizi de içeren, altta yatan sağlık problemlerinin kontrol altına alınmasına yönelik önerilerine uyunuz.
• Çoğu günde en az 30 dakika egzersiz yapmaya çalışınız.
• Kahvaltıdan önce sabahları kendinizi tartınız. Eğer bir günde 1 kilodan fazla almış iseniz doktorunuzu arayınız.
• Alkol tüketiminden kaçınınız.
• Eğer kalbe bağlı olmayan akciğer ödemi geçirmiş iseniz akciğerlerinize daha fazla hasar vermemek için dikkat ediniz; olabildiğince bu duruma sebep olan ilaçlar, allerjenler veya yüksek irtifa gibi nedenlerden uzak durunuz.