Zaman zaman genç sporcuların spor sırasında ani ölümlerini duyuyor şaşırıyor ve üzülüyoruz. Bu haberlerden gençlerdeki ani ölümlerin yalnız spor sırasında olduğu gibi yanlış bir sonuç çıkarılmamalı.Gençlerde ani ölüm
2012 Kanada Kalp Damar kongresinde sunulan bir çalışmada 40 yaş altındaki insanlarda oluşan ani ölümlerin 3/4’nün spor alanlarında spor yaparken değil evde olduğu saptandı. Ontario’da yaşayan insanlarda yapılan çalışmada dikkat çeken noktalar;
-
Ani ölümlerin %76’sının erkeklerde olduğu ve en çok 18-40 yaşları arasında olduğu görüldü;
-
Ani ölümlerden sorumlu en önemli faktörün egzersiz ve spor olmadığı ve tedavi yaklaşımlarının da buralarla sınırlı kalmamasının doğru olacağı vurgulandı.
-
40 yaş altındaki insanlarda ani ölüm sıklığı 2-29 yaşa göre, 30-40 yaş arasında daha fazla,
-
Ani ölümlerin %72’si EVDE görülüyor,
-
Çocuk ve gençlerdeki ani ölümlerin yalnızca 1/3’ü, erişkinlerin de yalnızca %9’unda egzersiz ile görülüyor. Egzersiz yapanların da 1/3’ünde yoğun egzersiz var,
-
Ani ölümler ile organize, rekabetçi sporlar (futbol gibi) arasında bağlantı yok,
-
Ani ölümler sıklıkla, yapısal kalp hastalığı olanlarda gelişen ölümcül ritim bozuklukları (aritmiler) sonucu oluşuyor.
-
Çalışmada ani ölümle kaybedilen 174 kişinin 126’sında (%72) yapısal kalp hastalığı bulunmuş. Daha önemlisi bu 126 kişinin 98’inde kalp hastalığı olduğu yaşarken bilinmiyormuş.
Dışarıdan sağlıklı görünen insanların hangilerinin risk altında olduğunu belirlemek samanlıkta iğne aramaya benzer. Fakat bir takım noktalar bize ip uçları verebilir: bayılmalar gizli yapısal kalp hastalığı yönünden işaret verebilir. Yine ailede ani ölüm bulunuyorsa, ailenin diğer bireyleri mutlaka sağlık kontrolünden geçmelidir. Kalp hastalarının mutlaka kontrol altında olması önemlidir.
Ölümlerin bir çoğunda ölümcül aritmiler sorumlu olduğundan zamanında yapılabilecek elektriksel şok tedavisi (defibrilasyon) hayat kurtarabilir. Bunun için toplu bulunulan, kalabalık ortamlarda şok veren cihazlar (AED -otomatik eksternal defibrilatör-) yerleştirilmeli ve bunların kullanımı için güvenlik personellerinin (polis, güvenlik görevlileri, hava alanı ve hava yolu personel vs) eğitimi sağlanmalı. Ani ölüm riski olabilecek kalp hastalarının yakınlarına da AED eğitimi verilmesinde büyük yarar var.
AED cihazı hastanın göğsüne yapıştırılan pad’ler (elektrodlar) yardımı ile hastanın ritmini algılar ve gerektiğinde (ventriküler fibrilasyon) elektrik şoku vererek kalbin normal ritmine dönmesini sağlar.
Daha da önemlisi bu ölümler çoğunlukla kalabalık yerlerden ziyade evde gerçekleştiğinden ve sağlık personelinin gelmesine kadar geçecek süre her şey için çok geç olacağından, herkesin “yeniden canlandırma” (kardiyopulmoner resüssitasyon) konusunda bilgi sahibi olması, sevdiklerimizin gözlerimizin önünde kayıp gitmemesi açısından son derece önemli.
Kaynak:
http://www.medscape.com/viewarticle/773986
Daha ayrıntılı bilgi için:
AED cihaznın kullanılması: http://www.youtube.com/watch?v=OHM915eUXUU
http://en.wikipedia.org/wiki/Automated_external_defibrillator
http://www.sca-aware.org/