DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Grip, özellikle kalp hastalarında ağır seyredebilir ve ölümcül sonuçlara neden olabilir. Haydi o halde grip ve grip aşısı ile ilgili bilmemiz gerekenleri öğrenelim veya hatırlayalım (bu yazdıklarım bildiğiniz mevsimsel grip ile ilgili.)
Grip basit bir üst solunum yolu enfeksiyonudur.
Yanlış: Grip ani olarak başlayan yüksek ateşle seyreden, aşırı halsizlik, bitkinlik, kuru öksürük, kas, eklem ve baş ağrısı ile kendini gösteren bir hastalıktır. Gribe yakalanan kişi en az 3-5 gün yatak istirahati ile kendini toparlayabilir. Ayrıca vücudun bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle zatürre gibi ikincil hastalıklarında tabloya eklenmesi ile hastalık daha da ağırlaşabilir ve özellikle çocuklar, yaşlılar, diyabetliler, astımlılar, kalp ve kanser hastalarında ölüme neden olabilir.
Grip aşısı gribe yol açar.
Yanlış: Grip aşıları inaktive veya ölü grip virüslerinden üretilir; gribe kesinlikle yol açamaz ve grip hastalığı oluşturmaz. grip aşısı kalp
Grip aşısı %100 koruma sağlamadığından, aşı olmamak daha iyidir.
Yanlış: Yapılan araştırmalar grip aşısının % 89 etkili olduğunu göstermektedir. Ancak aşı olduktan sonra dahi grip hastalığına yakalanan bir hasta, hastalığı aşı olmamış bir hastadan çok daha hafif geçirecektir ve grip nedeniyle hastaneye yatış önlenecektir.
Grip aşısı herkese yapılmalıdır.
Yanlış: Toplumdaki herkesin aşılanması hem mümkün değildir, hem de gereksizdir. Sadece gribe yakalanma riski ve grip olduğunda ölüm riski fazla olan kişilere önerilmektedir:
- Grip olduğunda ağır geçmesi tahmin edilen kişiler: 65 yaş üstü olanlar, bakımevinde olup süreğen hastalığı olanlar, astım, kronik bronşit, ciddi kalp damar hastalığı, kalp yetmezliği, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği olanlar. Bağışıklık sisteminin baskılandığı AIDS ve bazı kan hastalıkları olanlar.
- Yukarıdaki hastalara bakanlar: hasta yakınları, bakımevi personeli, sağlık personeli.
- Diğerleri: toplum hizmeti gören kişiler, memurlar, kalabalıklarla teması olanlar.
Ancak grip aşısı aşağıdaki gruplara uygulanmaz;
- 6 aydan küçük bebekler,
- Yumurtaya karşı anaflaktik tarzda allerjisi olanlar (yumurta yediğinde allerjik şoka girenler),
- Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olan bayanlar (ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler),
38 derece üstünde ateşi olan hasta kişilerde, aşı uygulamasının ateş düştükten sonra yapılması önerilir.
Aşının yan etkileri grip hastalığına yakalanmaktan daha kötüdür.
Yanlış: En fazla yaşayacağınız yan etki aşı yapılan yerde hafif kızarıklık yada ağrı, hafif ateş ve halsizliktir. Bu yan etkiler aşının koruma sağladığı grip hastalığının sebep olabileceği ağır komplikasyonlardan çok daha önemsizdir.
Kasım ayı grip aşısı olmak için geç bir tarihtir.
Yanlış: Grip en çok ocak-şubat aylarında görülür. Grip aşısı tüm grip sezonu boyunca uygulanabilir. Ancak aşı olmak için en uygun zaman ekim-kasım aylarıdır.
Bol C vitamini kullanırım ve gripten korunurum.
Yanlış: C vitamini herkesin tahmin ettiğinin tersine, gribi önlemez. Hastalıklara karşı vücut direncini hafifçe artırabilir ama gribi kapmamızı ve hasta olmamızı kesinlikle engellemez. Hatta aşırı derecede C vitamini, özellikle çocuklar ve yaşlılarda ishale sebep olabilir. Bu da hastalığın ağırlaşmasına, iyileşmenin gecikmesine yol açabilir. Gripten korumaya yönelik bir beslenme biçimi yoktur. Korunmak için bilinen en etkili yol grip aşısıdır.
Sadece grip hastalığının belirtileri mevcut iken etrafa grip bulaştırırım.
Yanlış: Grip virüsünün bulaşması, hastalık belirtilerinin başlamasından 1-2 gün öncesinde başlar ve hastalık başladıktan 3-7 gün sonrasına kadar devam eder.
Yüzlerce çeşit grip virüsü vardır. Oysa aşı sadece bazı virüslere karşı hazırlanmıştır. Bu nedenle etkisizdir.
Yanlış: Yüzlerce çeşit grip virüsü olduğu bilgisi doğru değildir. Aslında insanlarda salgın yapan 2 tip grip virüsü vardır. Ancak bu virüsler zaman zaman yapılarını değiştirebildikleri için alt tipleri oluşabilir. Grip virüslerinde görülebilen bu yapı değişiklikleri, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından içinde Türkiye’nin de bulunduğu dünyanın çeşitli bölgelerinde sürekli izlenmekte ve değişiklikler saptanarak salgın yapma olasılığı olan virüs tipleri belirlenmektedir. Örgüt belirlediği bu virüs tiplerini aşı üreticilerine bildirerek aşıların içerisinde zorunlu olarak bu tiplerin bulunmasını sağlamaktadır. Böylece aşıların içeriğinde salgın yapma olasılığı en yüksek olan virüsler bulunmakta ve korunma sağlanmaktadır.
Grip hastalığı esnasında antibiyotik kullanımı hastalığın süresini kısaltır ve daha çabuk ayağa kalkmayı sağlar.
Yanlış: Grip hastalığına neden olan influenza virüsüne antibiyotikler etkisiz olduğu için hastalık sırasında antibiyotik kullanımı, hastalığın süresini kısaltmaz.
Her yıl grip aşısı olmaya gerek yoktur.
Yanlış: Grip virüsleri sürekli yapılarını değiştirmektedir. Genellikle her yıl dolaşan virüs tipleri değişmekte ve buna bağlı olarak aşıların içeriği de değişmektedir. Sonuç olarak her yıl aşılanmak gereklidir.
Grip ile ilgili bilgi sayfası:
http://www.grip.gov.tr
https://www.cdc.gov/flu/about/viruses/index.htm