SIK SORULAN SORULAR |
 |
Kalp ilaçlarında ilaç etkileşimleri
Tıpta kullanılan binlerce çeşit ilaç var. Bunların bir kısmı kardiyolojide kullanılıyor. Kardiyolojide de çeşitli hastalıklar için kullanılan çok fazla ilaç var. Bunlar tek tek veya kombinasyon halinde kullanılabiliyor. İlaçların birbirleriyle değişik şekillerde etkileşimi olabilir (ilaç-ilaç etkileşimi). Bu etkileşimler sonucu ilaçlardan birinin veya ikisinin birden etkisi artabilir veya azalabilir veya çok farklı bir etki çıkabilir. Onun için birden fazla ilaç kullanıldığı durumlarda ilaçların bir birlerini etkileyip etkilemediği veya etkileme şekilleri bilinmelidir. Etkileşim her zaman olumsuz sonuçlara yok açmaz, bazen istenir de. Örneğin hipertansiyon tedavisinde ilaç kombinasyonları ilaçların birbirlerinin etkilerini artırmak için kullanılır. Doktorunuz bu ilaçları verirken (eğer böyle bir şey varsa) etkileşimde bulunan diğer ilaçları söylemeli ve uygun önerilerde bulunmalıdır. İlaçlar bazen de gıdalar ile etkileşime girebilir (ilaç-yiyecek etkileşimi).
Bazı etkileşimleri bilmekte yarar var. İsterseniz kardiyolojide kullanılan belli başlı ilaç gruplarını ve bunların genel olarak etkileşimde bulunduğu durumları gözden geçirelim:
DİÜRETİKLER
Diüretikler idrar söktürücü olarak da bilinen ilaçlar. Çeşitli kullanım alanları var: kalp yetmezliği, ödem tedavisi, hipertansiyon, kalsiyum yüksekliği gibi. Vücuttan su, sodyum ve klor atılımını artırırlar. Birden çok tipi vardır (ilk yazılan aktif maddesi, parantez içindekiler ise piyasada bulunan bazı isimler):
- furosemid (Lasix, Desal, Lizik, vb)
- triamteren (Triamteril)
- hidroklorotiazid
- spiranolakton (Aldacton)
Etkileşimler:
Bazı diüretikler potasyum, magnezyum, kalsiyum kaybına neden olur. Triamteren ve spiranolakton potasyum tutarlar ve potasyum fazlalığına neden olabilirler. Triamteren ve spiranolakton alırken içinde fazla potasyum bulunan besinlerden (muz, portakal, yeşil yapraklı bitkiler, içinde potasyum bulunan tuzlar -diyet tuzları-) sakınmak gerekir. Aksine, furosemid potasyum kaybına neden olduğundan potasyumdan zengin besinler alınmalıdır.
BETA BLOKERLER
Beta blokerler oldukça geniş bir ailedir. Kalbin yükünü azaltırlar. Nabzı yavaşlatırlar. Hipertansiyonda, kalp damar hastalıklarında, kalp yetmezliklerinde, aritmilerde kullanılırlar.
Bazı tipleri:
- atenolol (Tensinor)
- metoprolol (Beloc, Lopresor, Nortan vb)
- propranolol (Dideral)
- pindolol (Visken)
- nebivolol (Vasoxen)
- karvedilol (Dilatrend)
- bisoprolol (Concor)
- asebutolol (Prent)
Etkileşim:
Alkol ile dikkatli kullanılmalıdırlar. Çünkü ikisi beraber tansiyonu ciddi miktarda düşürebilir.
NİTRATLAR
Kan damarlarını genişletip kalbin oksijen istemin azaltır. Özellikle kalp damar hastalıklarında kullanılırlar.
- isosorbide dinitrate (İsordil)
- nitroglycerin
Etkileşim:
Alkol ile kan basıncı tehlikeli olarak düşebilir. Yine nitrat alanların sildenafil (viagra) alması ölümcül tansiyon düşmesine neden olabilir.
ANGİOTENSİN KONVERTİNG ENZİM (ACE) İNHİBİTÖRLERİ
ACE inhibitörleri kan damarlarını gevşeterek kan basıncının normale inmesini sağlarlar ve esas olarak hipertansiyonda kullanılırlar. Ayrıca kalp yetmezliklerinde de yaygın olarak kullanılır.
Bazı tipleri:
- kaptopril (Kaptoril)
- enalapril (Enapril)
- lisinopril (Acerilin)
- kinapril (Acuitel)
- ramipril (Delix)
- perindopril (Coversyl)
- silazapril (İnhibace)
- trandolapril (Gopten)
Kaptopril, kısa etkili olduğu için bazı özel durumlar dışında sık kullanılmaz.
Etkileşim:
Yiyecekler kaptoprilin emilimini azaltırlar. Bunun için aç karnına alınmalıdır. ACE inhibitörleri potasyum tutarlar. Bunun için potasyumdan zengin besinler dikkatli kullanılmalıdır. Potasyum tutucu diüretik (triamteren ve spiranolakton ) kullanıyorsak doktorumuza haber vermeliyiz.
HMG-CoA REDÜKTAZ İNHİBİTÖRLERİ (Statinler)
Statin olarak bilinen bu grup ilaçlar kolesterol yüksekliği tedavisinde yaygın olarak kullanılıyor (ayrıntılı bilgi için bakınız). Kötü kolesterol olan LDL kolesterol imalatını baskılıyorlar. Bazı tipleri
diğer bir kan yağı olan trigliserid yüksekliğini tedavi etmek için de kullanılıyor.
Bazı tipleri:
- atorvastatin (Lipitor)
- fluvastatin (Lescol)
- lovastatin
- pravastatin (Pravachol)
- simvastatin (Zocor)
- pitavastatin (Alipza)
Etkileşim:
Statin alanların fazla miktarda alkol alması karaciğer üzerine olumsuz etkide bulunur. Greyfurt suyu statin kan konsantrasyonunu artırır. Onun için alınmamalı. Statinlerin, trigliserid yüksekliği tedavisinde kullanılan gemfibrozil (lopid) ile birlikte alınması kas ve karaciğer üzerine olan yan etkilerinin çok artmasına neden olur.
ANTİKOAGÜLANLAR
Kan sulandırıcı olarak bilinen bu ilaçlar esas olarak pıhtıya eğilimin arttığı durumlarda vücutta pıhtı gelişimini engellemek amacıyla kullanılırlar. En çok kullanılan ağızdan alınan warfarin’dir (Coumadin).
Etkileşim:
K vitamini Coumadin etkisini azaltır. Onun için K vitamininden zengin gıdalar (brokoli, ıspanak, karnabahar vb) her zamankinden fazla miktarda yenirse coumadinin etkisi azalır. Romatizmal hastalıklarda kullanılan ağrı kesiciler ise coumadinin etkisini artırır. Yüksek doz E vitamini ise etkisini artırır ve kanamalara neden olabilir.