Depresyon ile ilgili bilinmesi gerekenler ve tedavi

Konu Başlıkları:

1. Depresyon sıklığı nedir? Nasıl tanı konur?
2. Depresyon ile ilgili bilinmesi gerekenler ve tedavi

Depresyon tedavisi

Depresyon ve Tedavisi Hakkında “Unutulmaması Gerekenler”:

1. Depresyon sık rastlanan, zor tanınan, kolay nükseden ama tedaviye iyi yanıt veren bir rahatsızlıktır. Depresyon tedavi edilebilir bir hastalıktır. Doktora (tercihen psikiyatriste) gitmekten çekinmeyiniz.

Aşağıdaki durumlarda depresyon riski artar:

1. 1. • Evlenmemiş veya dul olma, kadın olma,
      • Sosyal destek sisteminin sınırlı olması,
      • İşitme ve görme yetisinde azalma,
      • Kronik hastalık gibi stresi yükselten yaşam olaylarının bulunması,
      • Erken yaşta ebeveyn kaybı,
      • Yakınlarında depresyon öyküsü,
      • Madde bağımlısının eşi olma.
2. Baş ağrısı uyku ve iştah bozukluğu, cinsel işlev bozukluğu, halsizlik, unutkanlık gibi şikayetlerle gelen hastalarda depresyon özellikle araştırılmalıdır. Bir hastanın muayenesi esnasında, hastada,  aşağıdaki bulgulardan herhangi biri saptanırsa depresyon olasılığı akla gelmelidir; hastanın, yüz ifadesinin üzgün olması, hareketlerde ve konuşmada yavaşlama, olumlu gelişmelerden hiç bahsetmemesi ama hep düzelmeyen durumlardan söz etmesi, ufak esprilerden neşelenmemesi, tedavileri uygulamama ve düzelebileceği konusunda ümitsizlik, doktorda çaresizlik-karamsarlık hisleri uyandırması.
   
3. Yaşamdan tat almama, karamsarlık, neşelenememe, kolay ağlama, intihar düşünce ve girişimleri, kendini değersiz görme, hareketlerde yavaşlama, iştah değişiklikleri, eskiden yapmaktan hoşlandığı şeyleri yapmama, ilgi-istek kaybı, cinsel işlevlerde bozulma, uyku bozuklukları, halsizlik, bitkinlik, sıkıntı, umutsuzluk ve çaresizlik duyguları depresyonda sık rastlanan şikayet ve bulgulardır. Tanı için bu belirtilerin önemli kısmının aynı zaman diliminde bulunması, süreklilik göstermesi (en az iki hafta, hemen her gün ve gün boyu sürmesi) ve günlük yaşantısında ilişkilerinde bozulmaya neden olması gereklidir.
4. Depresyon ilaçlarında (antidepresanlar) tedaviye yanıt, ortalama 3-6 haftada belirginleşir. İlk verilen antidepresan ilaca yanıt oranı %55-75 düzeyindedir. Yanıt, hastanın belirtilerinin en az yarı yarıya düzelmesi olarak tanımlanır.
5. Depresyon belirtileri kontrol altına alındıktan sonra ilk atakta en az 6 ay, 2 ve daha fazla atak geçirenlerde en az 12 ay koruyucu tedavi nüks olasılığını azaltma açısından gereklidir.
6. Tüm antidepresanların, eşdeğer dozda, tedavi edici ve koruyucu etkileri benzerdir. Hangi antidepresanın seçileceği hekimin deneyimleri, hastanın özellikleri ve yan etki profiline göre yapılır.

Prof. Dr. Atilla Soykan